Κώστας Σημίτης: Οι σημαντικότερες στιγμές της πορείας του

Σήμερα το πρωί και σε ηλικία 88 ετών έφυγε από τη ζωή ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης. Ο Σημίτης διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας την οκταετία 1996-2004, ενώ προηγουμένως είχε αναλάβει αρκετές υπουργικές θέσεις στις κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ, υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Η θητεία του στον πρωθυπουργικό θώκο συνδέθηκε με την περίοδο εκσυγχρονισμού της χώρας, με την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, τα μεγάλα έργα για την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ζωή και η πορεία του

Ο Κώστας Σημίτης γεννήθηκε στον Πειραιά στις 23 Ιουνίου 1936.

Σπούδασε νομικά και οικονομικά στη Γερμανία και την Αγγλία. Δίδαξε ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κόνσταντς το 1971 και ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γκίσσεν την περίοδο 1971-1975

Το 1977 εκλέχτηκε καθηγητής Εμπορικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Το 1965 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Ομίλου «Αλέξανδρος Παπαναστασίου».

Συμμετείχε ενεργά στον αντιδικτατορικό αγώνα (1967-1974), ενώ το 1970 στη Γερμανία έγινε μέλος του ΠΑΚ (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα).

Μετά την πτώση της Χούντας το 1974, υπήρξε από τους ιδρυτές του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος και ανέλαβε αρκετές υπουργικές θέσεις, όταν το κόμμα του ανέλαβε την εξουσία.

Στις 18 Ιανουαρίου του 1996 διαδέχτηκε τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία μετά από ψηφοφορία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, εκπροσωπώντας τον «εκσυγχρονιστικό» πόλο εξουσίας με κύριο στόχο την οικονομική μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας και την κοινωνική σύγκλιση της ελληνικής κοινωνίας με την «ισχυρή» Ευρώπη.

Στις 30 Ιουνίου 1996, λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης εξελέγη πρόεδρος του ΠαΣοΚ στο 4ο Συνέδριο του κόμματος.

Επανεξελέγη πρωθυπουργός μετά τη νίκη του στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1996 και του Απριλίου 2000.

Ως πρωθυπουργός προώθησε μία μετριοπαθή εξωτερική πολιτική ταυτόχρονα με τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση του μεγάλου ελληνικού δημόσιου τομέα, στοχεύοντας σε μία οικονομική σταθερότητα σύμφωνα με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ανάμεσα στις σημαντικότερες επιτυχίες της θητείας του θεωρείται η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, ενώ η οκτάχρονη πρωθυπουργική θητεία του συνδέθηκε επίσης με τα μεγάλα έργα υποδομής για την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων και την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Οι στιγμές που ξεχώρισαν

Το εκρηκτικό συνέδριο του 1996

Στις 18 Ιανουαρίου 1996, μετά την παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου από την πρωθυπουργία, η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠαΣοΚ συνεδρίασε για την εκλογή νέου πρωθυπουργού. Σε μια θυελλώδη διαδικασία, ο Κώστας Σημίτης αναδείχθηκε νέος πρωθυπουργός, επικρατώντας του Άκη Τσοχατζόπουλου στον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας.

Στις 30 Ιουνίου 1996, λίγες μέρες μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, ο Κώστας Σημίτης εξελέγη πρόεδρος του ΠαΣοΚ στο 4ο Συνέδριο του κόμματος.

Το Συνέδριο του 1996 υπήρξε, από άποψη ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης, το σημαντικότερο απ’ όσα είχαν προηγηθεί. Κυρίως επειδή υπήρχε ένα πολιτικό διακύβευμα: Ποια πολιτική θα ακολουθούσε το ΠαΣοΚ στο εξής; Θα επικρατούσαν όσοι υποστήριζαν την αλλαγή της μέχρι τότε πολιτικής ή τα παραδοσιακά στελέχη, το κατεστημένο του κόμματος;

Με την ηγεσία του κόμματος να βρίσκεται στον αέρα, ο Άκης Τσοχατζόπουλος, που είχε ηττηθεί στις εσωκομματικές διαδικασίες για την πρωθυπουργία, διεκδίκησε εκ νέου την ηγεσία. O Kώστας Λαλιώτης, τότε, είχε προτείνει «να προχωρήσετε στη λυτρωτική πράξη για όλο το ΠαΣοΚ, σε ένα διδυμο: Εσύ αγαπητέ Κώστα, ως πρωθυπουργός της χώρας και εσύ αγαπητέ Άκη ως πρόεδρος του Κινήματος. Αυτό είναι το δίδυμο».

Η κρίση στα Ιμια (1996)

Πρόκειται για τη δυσκολότερη στιγμή της πρωθυπουργίας του Κώστα Σημίτη.

Μετά από δύο κρίσιμες ημέρες για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και μετά τη συνομιλία του με τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, ο πρωθυπουργός την Τετάρτη 31 Δεκεμβρίου 1996 ενημέρωσε τη Βουλή και ευχαρίστησε τους Αμερικανούς για τη συμβολή τους, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων ακόμα και από ένα κομμάτι του ΠΑΣΟΚ.

Η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ (2001)

Με την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ την 1η Ιανουαρίου 2001, ολοκληρώθηκε η συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η Ελλάδα απέκτησε νομισματική σταθερότητα, ισχυρό νόμισμα και ένα σταθερό μακροοικονομικό πλαίσιο αναφοράς.

Η είσοδος στο ευρώ (2002)

Η είσοδος στο ευρώ πραγματοποιήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2002 και ήταν το επιστέγασμα της ένταξης στην ΟΝΕ.

Οπως σημειώνεται στην επίσημη σελίδα του Κώστα Σημίτη, με την ένταξη στο ευρώ, η ελληνική οικονομία πέτυχε αφενός σταθεροποίηση των δημοσιονομικών μεγεθών και αφετέρου (για πρώτη φορά ύστερα από πολλές δεκαετίες) καλύτερες επιδόσεις από αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες – στον ρυθμό ανάπτυξης, τον περιορισμό του πληθωρισμού, το ύψος των επενδύσεων, τη βελτίωση του κοινωνικού κράτους.

Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση (2004)

Η προσχώρηση της Κύπρου στην Ε.Ε. με την υπογραφή της Πράξης Προσχώρησης στη Στοά του Αττάλου στις 16/4/2003 υπήρξε μια κορυφαία στιγμή της εθνικής στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ υπό τον Κώστα Σημίτη.

Οπως αναφέρεται στην επίσημη σελίδα του, εκείνο που έμοιαζε ακατόρθωτο, για το οποίο υπήρχαν επί πολλά χρόνια έντονες αντιρρήσεις και αμφιβολίες, έγινε πραγματικότητα. Τονίζεται μάλιστα ότι η Αθήνα πέτυχε ειρηνικά, κάτι για το οποίο η Αγκυρα απειλούσε με «αντιδράσεις χωρίς όρια».

Η προετοιμασία Ολυμπιακών Αγώνων (1996-2004)

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ανατέθηκαν στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1997. Το μέγεθος του εγχειρήματος ήταν πολύ μεγάλο σε σχέση με τις οργανωτικές ικανότητες, την τεχνογνωσία, την αποτελεσματικότητα των διοικητικών μηχανισμών αλλά και το επίπεδο της κοινωνικής συνείδησης.

Οι Ολυμπιακοί αγώνες έγιναν με ιδιαίτερη επιτυχία, όπως διεθνώς αναγνωρίστηκε, με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος, όπως αποδεικνύει έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (2016).

Το Αττικό Μετρό (2000)

Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διέθεταν υπόγειο Μετρό ήδη έναν αιώνα περίπου. Το Μετρό της Αθήνας ήταν όχι μόνο ζήτημα εικόνας και εντυπώσεων για τη χώρα, αλλά και θέμα ποιότητας ζωής για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Τέθηκε σε λειτουργία το 2000 με 18 χλμ. γραμμές και 19 σταθμούς. Κατά την έναρξη της λειτουργίας του είχε ημερησίως 400.000 επιβάτες. Το δίκτυο επεκτάθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν.

Το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» (2001)

Το νέο διεθνές αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» ολοκληρώθηκε και λειτούργησε στα Σπάτα. Κατά τον οργανισμό ΙΑΤΑ, το «Ελευθέριος Βενιζέλος» «είναι το καλύτερο διεθνές αεροδρόμιο του μεγέθους αυτού» (χωρητικότητας μέχρι 15 εκατ. επιβατών ανά έτος).

Η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου (2004)

Η γέφυρα για τη ζεύξη Ρίου-Αντιρρίου υπήρξε ένα τεχνολογικό και αισθητικό επίτευγμα. Το έργο – για τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας – ήταν πρωτοφανούς μεγέθους, πραγματοποιήθηκε χωρίς υπερβάσεις κόστους και παραδόθηκε νωρίτερα από τον προκαθορισμένο χρόνο.